Κείμενο που μοιράστηκε στην προβολή της ταινίας «Το κύμα» στην πλ. Νόρμαν στις 8 Ιούνη. Κατεβάστε το σε μορφή PDF.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση του κεφαλαίου, η οποία έχει ρίξει τη σκιά της το τελευταίο διάστημα και στην ελληνική επικράτεια, είναι ξεκάθαρο ότι έχει διαχυθεί σε όλο το φάσμα της κοινωνικής πραγματικότητας.
Βασικός μισθός στα όρια της εξαθλίωσης, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων εργασίας, εφεδρεία, ανασφάλιστη «μαύρη» εργασία και μια διαρκώς ογκούμενη στρατιά ανέργων είναι μερικές μόνο από τις επιλογές της κυριαρχίας, ντόπιας και υπερεθνικής.
Εκτός όμως από τις επιπτώσεις στις εργασιακές σχέσεις, η κρίση του κεφαλαίου επηρεάζει ξεκάθαρα και τις κοινωνικές σχέσεις, όπως αυτές αποτυπώνονται την τρέχουσα περίοδο. Σε αυτές τις συνθήκες, κομμάτια της κοινωνίας επιλέγουν εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις. Κάποιοι επιλέγουν να αντισταθούν στη βάρβαρη λεηλασία των ζωών μας, και με όρους ταξικής συνείδησης και αλληλέγγυας δράσης εξεγείρονται ενάντια στο σύστημα που γεννά τις κρίσεις, ενώ κάποιοι άλλοι παραμένουν απαθείς, περιχαρακωμένοι στο άτομό τους ή ακόμα χειρότερα στη μισαλλοδοξία τους.
Ο ατομισμός βέβαια, ο φιλοτομαρισμός, η ρουφιανιά και ο ανταγωνισμός για κοινωνική ανέλιξη δεν είναι τωρινά φαινόμενα, ούτε παρατηρούνται μόνο σε περιόδους κρίσης. Είναι διαχρονικές «αρετές» του καπιταλιστικού μοντέλου δόμησης της κοινωνίας. Σε συνθήκες όμως ανέχειας και εξαθλίωσης, παίρνουν διαστάσεις κοινωνικού φαινομένου, κοινωνικού κανιβαλισμού. Μέσα σε τέτοιες συνθήκες πολλοί αισθάνονται ξένοι μέσα στον εαυτό τους, ξένοι με τους γύρω τους. Αυτή την αποξένωση, μέσα σε έναν άξενο κόσμο, πολλές φορές την προβάλλουν στους δίπλα, ιδίως εναντίον ατόμων ή ακόμα και ολόκληρων κοινωνικών ομάδων που βρίσκονται σε χειρότερη θέση (π.χ. μετανάστες, οροθετικές πόρνες), αναζητώντας εξιλαστήρια θύματα για την εξαθλίωση στην οποία τους καταδικάζει το σύστημα.
Την επιθετική αυτή συμπεριφορά, τον κοινωνικό αυτό κανιβαλισμό, τον εκτρέφει το σύστημα και μέσω της πλύσης εγκεφάλου από τα ΜΜΕ ‒ένα από τα κύρια εργαλεία προπαγάνδισης της κυρίαρχης ιδεολογίας και ηθικής‒, σπέρνοντας φόβο και μίσος.
Ο φόβος είναι μια εύλογη αντίδραση όταν λεηλατείται η ζωή σου, συχνά όμως αυτός που φοβάται δεν μπορεί να υποδείξει το αντικείμενο του φόβου του. Ο φόβος είναι ο καλός αγωγός μέσω του οποίου εμφανίζονται αντικοινωνικές και εξουσιαστικές συμπεριφορές στους γύρω. Αυτές που υιοθετεί ο «μέσος πολίτης», ο αιώνια αθώος και ξεγελασμένος, που πάντα η ιστορία παίζεται πίσω από την πλάτη του, επειδή ακριβώς δε θέλει να την ξέρει.
Το μίσος, από την άλλη, προς οτιδήποτε ορίζεται ως «διαφορετικό» (με βάση τη φυλή, τη θρησκεία, τον πολιτισμό, τις σεξουαλικές προτιμήσεις κ.ο.κ.) τροφοδοτείται από την αντικοινωνική υπόθεση ότι «εάν υποφέρω, κάποιος πρέπει να πληρώσει· και θα πληρώσει αυτός που είναι του χεριού μου» (…ακριβώς επειδή το κράτος και τα αφεντικά δεν είναι του χεριού μου). Αυτός είναι ένας κανιβαλικός τρόπος να ξορκίσει κανείς την επαπειλούμενη εξαθλίωσή του: να εξοντώσει αυτούς που του τη θυμίζουν.
Αυτό το πλέγμα σχέσεων που αναπαράγεται μέσα στον καπιταλισμό από ορισμένα κομμάτια των καταπιεσμένων (άλλωστε ο καπιταλισμός δημιουργεί αλλοτριωμένες συνειδήσεις, αλλά και οι αλλοτριωμένες συνειδήσεις συντηρούν τον καπιταλισμό), συνδέεται άρρηκτα με το κράτος. Ο ρόλος του κράτους δεν είναι απλά επικουρικός, αλλά ξεκάθαρα ενεργός. Λειτουργεί ως μηχανισμός διαμεσολάβησης κι ρύθμισης των κοινωνικών σχέσεων. Ιδιαίτερα τώρα, που καταρρέει η εικόνα της ευημερούσας κοινωνίας, φαίνεται καθαρά ότι ανατροφοδοτώντας το φόβο καλλιεργεί την ανάγκη για ασφάλεια, για να επέμβει αργότερα και να ισχυροποιήσει τον εαυτό του. Το αίτημα για κοινωνική ειρήνη και περισσότερη αστυνόμευση σημαίνει καταστολή των όποιων κοινωνικών αντιδράσεων.
Οφείλουμε λοιπόν να αντιληφθούμε ότι ο εχθρός δε βρίσκεται δίπλα μας, στο συνάδελφό μας στη δουλειά, στον άνεργο, στο μετανάστη, στους καταπιεσμένους και εξαθλιωμένους αυτής της κοινωνίας. Εχθρός είναι τα αφεντικά που λεηλατούν τις ζωές μας, το κράτος που ρυθμίζει τους όρους αυτής της λεηλασίας αλλά και εκείνες οι αντιλήψεις και πρακτικές που βασίζονται στη λογική του να πατάει κανείς πάνω σε άλλους για να επιβιώσει.
ΟΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΜΕΝΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΤΙΠΟΤΑ ΝΑ ΧΩΡΙΣΟΥΜΕ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ
ΜΟΝΟ ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΜΑΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝ
ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΙ ΚΟΙΝΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΩΝ,
ΝΤΟΠΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ